Urinarni sistem (urotrakt) se sastoji od bubrega, uretera, mokraćne bešike i uretre, koji zajedno imaju zadatak da održavaju ravnotežu tečnosti u tijelu i filtriraju toksične materije iz krvi. Tijelo uzima potrebne materije iz hrane i u crijevnom traktu ih pretvara u metabolite. Nakon što tijelo uzme materije koje su mu potrebne, otpadni proizvodi ostaju u crijevima i metabolišu se putem krvi. Krv se filtrira u bubrezima gdje se stvara urin. Bubrezi i urinarni sistem održavaju ravnotežu metabolita poput kalijuma, natrijuma i vode te uklanjaju sve vrste toksina iz organizma.
Ultrazvuk struktura urotrakta je bezbolan pregled kod kojeg se uz pomoć ultrazvučne sonde i visokofrekventnih ultrazvučnih talasa prikazuje stanje bubrega, uterera i mokraćne bešike.
Ultrazvuk bubrega može pokazati da li su bubrezi na pravom mjestu, imaju li zastoj u protoku urina, postoji li opasnost od formiranja bubrežnih kamenaca ili pojave tumora i slično, dok ultrazvuk mokraćne bešike može dati informacije o zidu bešike, divertikulama (vrećastim proširenjima zida) bešike, kamencima u bešici i velikim tumorima u bešici.
Kada se radi ultrazvuka urotrakta?
UZV pregled urotrakta se radi nakon kliničkog pregleda i laboratorijskih analiza krvi i urina. UZV pregled ne koristi jonizujuće zračenje te je bezbjedan za djecu i trudnice! To je bezbolna metoda koja se može ponavljati i više puta u toku dana.
Ultrazvuk je nekada potrebno uraditi kod novorođenčadi i male djece kod sumnje na:
- urođene anomalije mokraćnog sistema,
- vezikoureteralnog refluksa kod male djece,
- hidronefroze ili blokade protoka urina kod novorođenčadi.
Kod odraslih se radi u slučaju:
- poremećaja mokrenja poput bolova i peckanja,
- zamućenog izgleda mokraće,
- pojave edema (otečenosti nogu ili ruku),
- sumnje na ciste ili tumore,
- sumnje na prisustvo bubrežnih kamenaca,
- komplikovanih infekcija urinarnog trakta i dr.
Šta je rezidualni urin?
Ukoliko pacijent tokom mokrenja primijeti da otežano mokri i da ne izmokri sav urin iz mokraćne bešike, potrebno je da se u toku ultrazvučnog pregleda izmjeri rezidualni urin tj. da procijeni koja je to količina urina zaostala u bešici nakon potpunog pražnjenja (mokrenja). Ako mjerenje rezidualnog urina pokaže da ostaje previše mokraće u bešici, to može biti znak postojanja infekcije, mehaničke opstrukcije protoka urina, disfunkcije mokraćne bešike ili kod muškaraca često upućuje na uvećanja prostate.
Kako se mjeri rezidualni urin?
Rezidualni urin se najlakše mjeri pomoću ultrazvučne sonde. Radilog nakon mokrenja mjeri volumen zaostalog urina u bešici tj. preostalu količinu urina koja nije izlučena nakon mokrenja. Pored ove metode može da se radi mjerenje zaostalog urina nakon plasiranja urinarnog katetara, ali to je invazivna metoda koja se ne radi rutinski.